Defensieminister Ruben Brekelmans mag dan in Den Haag werken, zijn hart ligt onmiskenbaar in Brabant. De 39-jarige VVD’er groeide op in Kaatsheuvel, verbleef daarna onder meer in het buitenland maar woont sinds vijf jaar in Oisterwijk. In een uitgebreid gesprek met dit weekblad vertelt Brekelmans onder meer over de drukke Haagse agenda, de Russische dreiging en de komende verkiezingen.

Door Ron van Kuijk

“Maandag is voor mij meestal overlegdag in Den Haag,” begint Brekelmans. “We hebben dan de zogenoemde bewindspersonenstaf: met de politieke en ambtelijke top bespreken we belangrijke dossiers, blikken terug op wat er is gebeurd en kijken vooruit. Dinsdagochtend is er de onderraad, vrijdag ministerraad. Woensdag en donderdag zijn vaak gevuld met debatten, werkbezoeken of lezingen. En regelmatig ben ik in het buitenland, bij de NAVO, de EU, of bijvoorbeeld in Oekraïne.”

De onrust in Den Haag eerder deze maand is hem niet ontgaan. “Het gebeurde letterlijk voor de deur van het ministerie. Geweld tegen politieagenten is een grote schande. Demonstreren is een groot goed, maar het mag nooit overslaan naar geweld zeker niet richting politie. Dat is volstrekt onacceptabel.”

Brabantse roots

Hoe het is om als Brabander in de landelijke politiek te werken? Brekelmans glimlacht: “Er werken hier verrassend veel Brabanders, ook in de top van Defensie. Brabant is sowieso belangrijk voor Defensie met onder meer de vliegbases in Gilze-Rijen, Volkel en Woensdrecht; de grote landmachteenheid in Oirschot en de KMA in Breda. Op ons ministerie gaat het veelal over serieuze onderwerpen – letterlijk over leven en dood – maar er wordt ook gelachen. Die combinatie maakt dat ik hier graag werk.”

Zijn eigen Brabantse achtergrond steekt hij niet onder stoelen of banken. “Ik ben opgegroeid in Kaatsheuvel en ging naar de middelbare school in Waalwijk. Tijdens mijn studie in Tilburg werd ik lid van de JOVD, de jongerenafdeling van de VVD. Dat was een fantastische leerschool. Later heb ik in Londen en Boston gestudeerd, maar Brabant bleef trekken. Vijf jaar geleden ben ik met mijn vriendin teruggekeerd naar Oisterwijk. Inmiddels hebben we twee dochtertjes. Brabant is echt ons thuis.”

Van lokale interesse naar internationale dossiers

Gemeentepolitiek heeft Brekelmans nooit zelf bedreven. “Ik heb dus niet in een gemeenteraad gezeten. Maar de dynamiek is vergelijkbaar: coalitie en oppositie, politieke tactieken. Het verschil zit in de onderwerpen en de enorme media-aandacht. In Den Haag gaat het over internationale veiligheid, over steun aan Oekraïne, over de Russische dreiging. Dat is precies waar mijn interesse altijd lag.”

Zijn bezoeken aan Oekraïne maakten diepe indruk. “Ik ben er vijf keer geweest. Niet alleen in Kiev, maar ook dichter bij de frontlinie. De laatste keer stond ik in Dnipro bij een recreatiecentrum dat die ochtend door een drone was geraakt. De brandweer was nog aan het blussen. Je ziet en ruikt de gevolgen van de Russische aanvallen. Dat motiveert om in Nederland te zorgen dat de steun aan Oekraïne onverminderd doorgaat. Ik begrijp dat mensen zich zorgen maken. We leven niet in oorlog, maar ook niet in vrede. We bevinden ons in een grijze zone. Rusland is actief met cyberaanvallen, spionage, sabotage. Maar als we de investeringen doen zoals afgesproken en binnen de NAVO goed samenwerken, kunnen we de dreiging op afstand houden. De animo voor Defensie is groot; we groeien met zo’n 4000 mensen per jaar, puur op vrijwillige basis. Ik denk dat we op basis van vrijwilligheid voldoende kunnen groeien. De Russische dreiging wordt niet minder omdat het kabinet nu demissionair is. De NAVO vraagt hetzelfde, en we gaan in volle vaart door. Natuurlijk moet een volgend kabinet besluiten hoe de lange termijn eruitziet, richting de 3,5 procent van het BNP voor Defensie, maar wij zorgen dat de groei doorgaat.”

En zijn eigen toekomst? “Ik sta bij de komende verkiezingen op nummer 3 van de VVD-lijst. Als we als VVD niet in de regering komen, ga ik graag terug naar de Tweede Kamer. Dat vond ik eerder al eervol. Ik ben minder pessimistisch dan sommige peilingen. In de laatste weken kan er nog veel veranderen. Mensen kijken toch naar welke partij stabiliteit kan brengen.”

Verbinding en stelling nemen

Tot slot spreekt Brekelmans over de toenemende polarisatie in de samenleving. “Politici hebben de verantwoordelijkheid om mensen bij elkaar te brengen. Maar je moet ook normerend zijn. Geweld tegen politie of het vernielen van een partijbureau is onaanvaardbaar. Soms moet je een streep trekken. De kunst is de juiste balans te vinden: verbinden waar het kan, duidelijk stelling nemen waar het moet.”